ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ « ΦΥΛΑΚΤΟΣ »

Η καλλιτεχνική επιχείρηση μαρμάρου « ΦΥΛΑΚΤΟΣ » ιδρύθηκε το 1982. Ιδρυτής ο Ευάγγελος Φυλακτός ο οποίος χωρίς να έχει καμία  προηγούμενη  εμπειρία και  χωρίς  να  γνωρίζει τα  μυστικά  της  τέχνης  του  μαρμάρου, σε ηλικία 42 ετών μπαίνει στον χώρο αυτό με σκοπό να συμβάλλει στην αναβίωση της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Κίνητρο του υπήρξε η άσβεστη φλόγα που έκαιγε μέσα του για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και η αγάπη του για την κλασική τέχνη του μαρμάρου. Προικισμένος με έναν πρωτόγονο δυναμισμό και με εφόδια το ταλέντο, το μεράκι και το εκρηκτικό πάθος για δημιουργία κατορθώνει μέσα σε λίγα χρόνια να αποκτήσει εμπειρία, σπάνιες κατασκευαστικές ικανότητες και να γίνει ευρύτερα γνωστός προβάλλοντας τα εντυπωσιακά του έργα στις εκθέσεις ΜΑRMIN, FURNIDEC, INFACOMA και σε διεθνείς εκθέσεις σε ΣΙΚΑΓΟ, ΒΕΡΟΝΑ, ΜΑΙΑΜΙ, ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ, ΝΥΡΕΜΒΕΡΓΗ. Τα αποτελέσματα ήταν άμεσα, καθώς άρχισε να λαμβάνει παραγγελίες από ιδιώτες και τεχνικά γραφεία από Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκείνο όμως που συνετέλεσε ώστε η φήμη του να ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα, ήταν ότι άρχισε να ασχολείται μαζί του ο ελληνικός και ο ξένος τύπος.

Τα κλασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, οι ανάγλυφες παραστάσεις από την αρχαιότητα και από ευρήματα της Μακεδονίας, οι σύγχρονες δημιουργίες όπως περίτεχνα τζάκια, μαρμάρινα έπιπλα και άλλες ειδικές κατασκευές άρχισαν να δημοσιεύονται σε ελληνικά και ξένα περιοδικά με πολύ επαινετικά λόγια. Παράλληλα υπήρξε μια έντονη δραστηριότητα με την κατασκευή εκκλησιαστικών μαρμάρινων έργων σε μοναστήρια και σε σύγχρονους ναούς.

Την αγάπη του αυτή για την τέχνη, για την δημιουργία, για την παράδοση, ο Μακεδόνας καλλιτέχνης κατορθώνει να την μεταλαμπαδεύσει στον υιό του Κων/νο, ο οποίος υπήρξε ο πολύτιμος συνεργάτης και σήμερα είναι ο άξιος συνεχιστής αυτής της προσπάθειας. Η συμβολή του υιού Κων/νου έδωσε φτερά στην επιχείρηση και συμπλήρωσε τα κενά του πατέρα σχετικά με τις επαφές των πελατών του εξωτερικού και με την σύγχρονη τεχνολογία. Σήμερα όλη αυτή η προσπάθεια πλαισιώνεται και από τις δύο κόρες του Ευάγγελου Φυλακτού. Την Πασχαλία που μαζί με τον σύζυγο της Μιχάλη Γούλη έχουν αναλάβει το τμήμα προϊόντων και έργων από τεχνητό λίθο, και από την μικρή του κόρη την Ματίνα, αρχιτέκτων μηχανικό, που σήμερα είναι πολύτιμη συνεργάτης της επιχείρησης.

Το πρώτο αναστηλωτικό έργο της επιχείρησης “ΦΥΛΑΚΤΟΣ”  ήταν στην Βασιλική Β’ και στην Βασιλική Α’ των Φιλίππων όπου ο έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κύριος Χαράλαμπος Μπακιρτζής κατά την τοποθέτηση ενός τεράστιου γωνιακού κίονα αναφώνησε με ενθουσιασμό: «Κύριε Φυλακτέ, αυτό δεν είναι έργο, είναι ΑΘΛΟΣ».

Σχετικά με την συμμετοχή στην αναστήλωση του Παρθενώνα σε μια ομιλία που έκανε ο Ευάγγελος Φυλακτός στο Πολιτιστικό Κέντρο “Αλέξανδρος” στις 24.01.13 με θέμα: “ΟΙ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟ 1834 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ”  μεταξύ των άλλων είπε τα εξής:

«…Ειδικότερα για τα αναστηλωτικά έργα που έχουν εκτελεστεί στην Ακρόπολη από το 1975 μέχρι σήμερα θα μπορούσα να σας μιλώ ατελείωτες ώρες, καθώς παρακολουθούσα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εργασίες όλη αυτή την μακρά περίοδο. Στην αρχή σαν ένας απλός επισκέπτης και στην συνέχεια σαν συνεργάτης του Τεχνικού Γραφείου της Ακρόπολης.

Η  πρώτη  επίσκεψή  μου  στην  Ακρόπολη  ήταν  το  1963  σε  ηλικία  23  ετών. Ήμουν  τότε  ένας  ακαλλιέργητος  νέος,  οικοδόμος  στο  επάγγελμα,  με  πολύ  περιορισμένη  σχολική  μόρφωση  αλλά  με  πολλές  ανησυχίες  και  πολλά  ενδιαφέροντα.  Αν  και  γνώριζα  πολύ  λίγα  για  τον  Παρθενώνα,  για  τον  Φειδία  και τις  Καρυάτιδες,  καθώς  πλησίαζα στην  είσοδο  των  Προπυλαίων  ένοιωσα να  με  διακατέχει  ένα  πρωτόγνωρο  συναίσθημα.

Πατώντας  στις  μύτες  των  παπουτσιών  μου  μπήκα  μέσα  στην  Ακρόπολη!!!

Η  πρώτη  εντύπωσή  από  τον Παρθενώνα  καθώς  τον  θαύμαζα  από  κοντά  ήταν  κάτι  που  δεν  μπορώ  να  το  περιγράψω.

Κάποια  στιγμή  έστρεψα  το  βλέμμα  μου  προς  το  Ερέχθειο.  Να  οι  Καρυάτιδες,  είπα  μέσα  μου. Πλησίασα  και  εκεί  πληροφορήθηκα  από τον  φύλακα  ότι  η  τρίτη  Καρυάτιδα  από  αριστερά  δεν  ήταν  μαρμάρινη. Ήταν  αντίγραφο  από  τεχνητό  λίθο της  Καρυάτιδας  που  είχε  κλέψει  ο  Έλγιν  και  την  πούλησε  στο  Βρετανικό  Μουσείο.

Από  την  ημέρα  εκείνη  άλλαξαν  πολλά  στη  ζωή  μου.  Αμέτρητες  οι  επισκέψεις  μου  στην  Ακρόπολη. Άρχισα  να  παρατηρώ  με  σχολαστικότητα  την  κάθε  τεχνική  λεπτομέρεια, να  φωτογραφίζω  τα  πάντα  και  να  διαβάζω  οτιδήποτε  σχετικό  με  την  ιστορία του ιερού βράχου και των μνημείων της Ακρόπολης. Ειδικότερα για την κατασκευή, την αρχιτεκτονική, τον γλυπτό διάκοσμο και τις περίφημες εκλεπτύνσεις του Παρθενώνα. Όλα  αυτά  έχουν  τόσο  ενδιαφέρον  που  όσο  μαθαίνει  κανείς  τόσο  θέλει  να  μάθει περισσότερα,  γιατί  και  η  παραμικρή  λεπτομέρεια  έχει  την  δική  της  σημασία.

Μετά  από  15  χρόνια  καθώς  πλησίαζα τα  40  και  είχα  εξελιχθεί  πια  σε  ένα  πετυχημένο  εργολήπτη  δομικών  έργων,  άρχισα  να  παρακολουθώ  με  πολύ ενδιαφέρον  τις  προσπάθειες  αναστήλωσης,  πρώτα  στο  Ερέχθειο  και  αργότερα  στον  Παρθενώνα.  Έβλεπα  τους  μαρμαρογλύπτες  της  Ακρόπολης  να  παίρνουν  στα  χέρια  τους  με  ευλάβεια  τα  αρχαία  μάρμαρα  και  να  προσπαθούν  σ’ αυτά  να  προσαρμόσουν  με  αριστοτεχνικό  τρόπο  νέα  πεντελικά  μάρμαρα  στα  σημεία  των  χαμένων  τμημάτων.

Εκεί μου ήρθε η ιδέα. «Θα  γίνω  και  εγώ  καλλιτέχνης  του  μαρμάρου για να συμβάλλω και εγώ στην  αναβίωση  της  αρχαίας  ελληνικής  τέχνης!!!». Τώρα  που  το  σκέφτομαι  απορώ  πως  τόλμησα  κάτι  τέτοιο  και  δικαιολογώ  αυτούς  που  με  αποκάλεσαν  τρελό.

Παράλληλα  συνέχισα  συστηματικά με  πιο  εντατικό  ρυθμό  να  μελετώ τα  μνημεία  της  Ακρόπολης  και  ιδιαίτερα  τον  Παρθενώνα  που  τώρα  πια  είχε  γίνει  οικογενειακή  υπόθεση.  Μαζί  με  μένα  σπούδαζε  και  όλη  η  οικογένειά  μου. Τα  μικρά  μου  παιδιά  κάθε  τόσο με  ρωτούσαν  πότε  θα  πάμε  στην  Ακρόπολη  και  πότε  ο  Έλγιν  θα  επιστρέψει  τα  γλυπτά  που  έκλεψε. Την ίδια ερώτηση μου απευθύνουν σήμερα και οι δύο εγγονές μου, Αγγελική και Μαρία.

Η  Ακρόπολη  είχε  γίνει το  “κτήμα”  μας  και  ο  Παρθενώνας  το  “εξοχικό”  μας.

Εκείνο  όμως  που  δεν  είχα  φανταστεί  ποτέ  ήταν  ότι  θα  μας  δινόταν  η  ευκαιρία  να  βάλουμε  και  εμείς  ένα  λιθαράκι στην  αναστήλωση  αυτού του υπέρλαμπρου μνημείου. Να  λοιπόν  που  συνέβη  και  αυτό!!!  Φίλοι  και  γνωστοί  που  παρακολουθούν όλη  την  πορεία  μου, μου  λένε «τίποτα  δεν  είναι  τυχαίο».

Μετά από 35 χρόνια από την πρώτη επίσκεψη του Ευάγγελου Φυλακτού στην Ακρόπολη η αρμόδια Επιστημονική Επιτροπή της Ακρόπολης (Υ.Σ.Μ.Α.) εκτιμώντας την αγάπη και τις γνώσεις του Ευάγγελου Φυλακτού για την κλασική τέχνη και τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό, αξιολογώντας και τις κατασκευαστικές του ικανότητες εμπιστεύτηκαν στην οικογενειακή επιχείρηση “ΦΥΛΑΚΤΟΣ” την επεξεργασία εννέα αράβδωτων σπονδύλων και την φιλοτέχνηση τριών τριγλύφων και δύον γείσων, σε τελική μορφή, για την αναστήλωση του Παρθενώνα.

Κατά την ομιλία του στην πιο πάνω διάλεξη ο Ευάγγελος Φυλακτός είπε «Όταν υπέγραφα την σύμβαση με πολύ δυσκολία συγκράτησα τα δάκρυα μου. Όλη η διαδικασία που αφορούσε την κατασκευή των πιο πάνω νέων αρχιτεκτονικών μελών του μνημείου ήταν μια περίοδος ξεχωριστή για την ζωή μου. Μία περίοδος ακατάπαυστης εργασίας, φορτισμένη με ανάμεικτα συναισθήματα, συγκίνησης, υπερηφάνειας, έντασης, άγχους και μεγάλης αγωνίας. Μεγάλη αγωνία για την επίτευξη του τελικού αποτελέσματος. Γιατί για να επιτύχει κανείς στο πεντελικό μάρμαρο την απόλυτη ορθότητα των σπονδύλων και τις περίτεχνες λεπτομέρειες των γείσων και των τριγλύφων απαιτείται ικανότητα, γνώση, υπομονή, επιμονή και πολλή τρέλα.

Για την τήρηση των αυστηρών τεχνικών προδιαγραφών του Παρθενώνα με ανοχή σε λάθος έως 5% του χιλιοστού ο Ευάγγελος Φυλακτός αναφέρει: «Η εφαρμογή αυτών των φανταστικών λεπτομερειών κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό οφείλεται στον γιο μου Κων/νο ο οποίος με πολλή υπομονή και σχολαστικότητα παρακολουθούσε από κοντά τους μαρμαρογλύπτες της επιχείρησης σε όλα τα στάδια της επεξεργασίας. Αξίζει επίσης να αναφερθώ σε δύο άξιους λιθοξόους, τον Γεώργιο Θάνο και τον Τόλη Κυριαζίδη, που εργάστηκαν με ζήλο και για τους οποίους θα ζητήσω το χειροκρότημα σας.

Η συμμετοχή μας στην αναστήλωση του Παρθενώνα αποτελεί για εμάς ύψιστη τιμή και κάθε ενέργεια μας συνοδεύτηκε από δέος για την ιερότητα της αποστολής μας».

Για τις ικανότητες, την μαστοριά και το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Ευάγγελου Φυλακτού έχουν γραφτεί πολλά. Πάρα πολλά όμως έχουν γραφτεί και πάρα πολλά έχουν ειπωθεί για τα οράματα, τις ευαισθησίες και την πολύπλευρη προσωπικότητα του (βλ. Δημοσιεύσεις και Άρθρα – Επιστολές).

Έντονα ευαισθητοποιημένος και για τα εθνικά μας θέματα δίνει τον δικό του αγώνα προσπαθώντας να προβάλλει την ελληνικότητα της Μακεδονίας μέσα από την τέχνη του μαρμάρου. Δημιουργεί και δωρίζει μνημεία, αναπαραστάσεις από ευρήματα της Μακεδονίας και αναμνηστικές στήλες με ανάλογα κείμενα σε φορείς, σε ξένους επισήμους και στους απανταχού Έλληνες.

Έντονα ευαισθητοποιημένος και με την αρπαγή των γλυπτών της Ακρόπολης δίνει και εκεί τον αγώνα του με επιστολές και άρθρα που δημοσιεύει στον ελληνικό και ξένο τύπο και με ομιλίες που κάνει σε διάφορους χώρους, σε σχολές και σε πάρα πολλά σχολεία. Σκοπός του η ενημέρωση για την ιστορία των μνημείων της Ακρόπολης και η ευαισθητοποίηση των πολιτών, των εκπαιδευτικών και των μαθητών για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.

Για όλα τα ανωτέρω του χαρισματικού και πολυβραβευμένου Μακεδόνα καλλιτέχνη και για την συνέχεια που υπήρξε με την συμμετοχή της οικογενειακής επιχείρησης ΦΥΛΑΚΤΟΣ στις αναστηλώσεις των κυριοτέρων μνημείων της χώρας μας και άλλων σπουδαίων έργων, παραθέτουμε αποσπάσματα από δημοσιεύσεις,, από επιστολές επισήμων προσώπων, φορέων, από απλούς πολίτες, από εκπαιδευτικούς και κυρίως από τους μαθητές και από τους έλληνες του εξωτερικού

(βλ. Δημοσιεύσεις, Άρθρα, Ομιλίες).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα κοσμητικά επίθετα, οι χαρακτηρισμοί και τα επαινετικά λόγια προέρχονται από δημοσιεύματα και από επιστολές που έχουμε λάβει.